Kulinarna podróż po Polsce

Polska kuchnia to skarbnica smaków i aromatów, które zachwycają nie tylko mieszkańców, ale również turystów z całego świata. Każdy region naszego kraju może pochwalić się unikalnymi specjałami, które odzwierciedlają bogatą historię i kulturowe wpływy. Zapraszamy w kulinarną podróż po Polsce, podczas której odkryjemy najważniejsze regionalne przysmaki i najlepsze miejsca, gdzie można ich skosztować.

Małopolska - królowa polskiej kuchni

Małopolska, a w szczególności Kraków i okolice, to jeden z najbogatszych kulinarnie regionów Polski. To właśnie stąd pochodzą potrawy, które wielu kojarzy z polską kuchnią: obwarzanki krakowskie, żurek, oscypek oraz słynne pierogi.

Obwarzanek krakowski

Obwarzanek to wypiek znany w Krakowie od co najmniej XIV wieku. Ma kształt splecionego pierścienia posypanego makiem, solą lub sezamem. Jego charakterystyczny smak wynika z procesu warzenia ciasta przed wypiekiem. Od 2010 roku obwarzanek krakowski jest chroniony przez Unię Europejską jako produkt o Chronionej Nazwie Pochodzenia.

Oscypek

Wędzony ser owczy produkowany jest w regionie Podhala według tradycyjnych metod przez górali. Ma charakterystyczny wrzecionowaty kształt z wytłoczonymi wzorami i słony, lekko wędzony smak. Najlepiej smakuje podgrzany na grillu, podawany z żurawiną. Oscypek również jest produktem o Chronionej Nazwie Pochodzenia.

Gdzie zjeść w Małopolsce?

• Restauracja Wierzynek (Kraków) - jedna z najstarszych restauracji w Europie, serwująca klasyczne polskie dania w historycznych wnętrzach Rynku Głównego
• Karczma Sabała (Zakopane) - autentyczna góralska karczma oferująca tradycyjne dania podhalańskie, w tym kwaśnicę, moskole i oscypki
• Restauracja Stary Dom (Nowy Sącz) - znakomite miejsce do spróbowania kuchni lachowskiej, w tym słynnych pierogów z bryndzą i kiełbasy lisieckiej

Pomorze i Kaszuby - dary morza i jeziora

Północ Polski to region, gdzie na stołach królują ryby morskie i słodkowodne, przyrządzane według tradycyjnych receptur.

Śledź po kaszubsku

Śledzie marynowane w occie z cebulą, marchewką i przyprawami to klasyk kuchni kaszubskiej. W przeciwieństwie do śledzi w śmietanie popularnych w innych częściach Polski, kaszubskie śledzie mają wyraźny, kwaskowy smak i są podawane jako przekąska lub przystawka.

Zupa rybna

Na Pomorzu popularna jest zupa rybna przygotowywana na wywarze z kilku gatunków ryb, z dodatkiem warzyw i ziół. W zależności od regionu może być zabielana śmietaną (jak na Kaszubach) lub podawana czysta (jak w nadmorskich miejscowościach).

Gdzie zjeść na Pomorzu?

• Tawerna Rybaki (Gdańsk) - restauracja specjalizująca się w świeżych rybach bałtyckich, przygotowywanych według tradycyjnych receptur
• Restauracja Kaszubska Chëcz (Kartuzy) - miejsce, gdzie skosztujemy prawdziwej kuchni kaszubskiej, w tym słynnej ruchanki (placków drożdżowych) i śledzi po kaszubsku
• Gospoda Pod Łososiem (Ustka) - słynąca z wyśmienitych dań z łososia i innych ryb bałtyckich

Podlasie - na styku kultur

Podlasie to region, gdzie mieszają się wpływy polskie, białoruskie, litewskie i tatarskie, co znajduje odzwierciedlenie w lokalnej kuchni.

Babka i kiszka ziemniaczana

Te dwie potrawy są wizytówką kuchni podlaskiej. Babka ziemniaczana to zapiekanka z tartych ziemniaków, boczku, cebuli i przypraw, która tradycyjnie pieczona jest w piecu chlebowym. Kiszka ziemniaczana przygotowywana jest podobnie, ale zapieka się ją w jelicie wieprzowym, co nadaje jej charakterystyczny smak.

Sękacz

Ten efektowny wypiek powstaje przez nalewanie ciasta na obracający się nad ogniem wałek. Kolejne warstwy zastygającego ciasta tworzą charakterystyczne "sęki". Sękacz może być zwykły lub polewany czekoladą, a tradycyjny przepis wymaga użycia kilkudziesięciu jajek!

Gdzie zjeść na Podlasiu?

• Karczma Polska "Tatarska Jurta" (Kruszyniany) - unikalna restauracja prowadzona przez Tatarów, gdzie można spróbować tatarskich specjałów, w tym pierekaczewnika
• Restauracja Litwinka (Sejny) - miejsce specjalizujące się w kuchni litewskiej, gdzie koniecznie trzeba spróbować cepelin (kartacze) - pierogi z nadzieniem mięsnym
• Zajazd u Jawora (Białystok) - restauracja serwująca klasyczne podlaskie specjały, w tym babkę i kiszkę ziemniaczaną oraz regionalny bigos

Śląsk - kuchnia pełna mocy

Śląsk znany jest z sytych, bogatych w kalorie potraw, które miały dać siłę pracującym w kopalniach i hutach mieszkańcom tego regionu.

Rolada, kluski śląskie i modro kapusta

Ta trójelementowa kompozycja to klasyczny śląski obiad. Rolada to zwinięty płat wołowiny nadziewany ogórkiem kiszonym, boczkiem i cebulą. Kluski śląskie to miękkie, puszyste kluski z charakterystycznym wgłębieniem pośrodku, a modro kapusta to duszona czerwona kapusta z dodatkiem jabłka i przypraw.

Krupniok

Śląska wersja kaszanki, przygotowywana z kaszy gryczanej, krwi wieprzowej, podrobów i przypraw. Krupniok najczęściej podawany jest z zasmażaną kapustą lub cebulą.

Gdzie zjeść na Śląsku?

• Restauracja Śląska Prohibicja (Katowice) - nowoczesna restauracja oferująca tradycyjne śląskie potrawy w eleganckim wydaniu
• Karczma Pod Młynem (Cieszyn) - popularna restauracja specjalizująca się w kuchni śląskiej i beskidzkiej
• Szyb Maciej (Zabrze) - restauracja zlokalizowana w zabytkowej kopalni, serwująca klasyczne śląskie dania

Wielkopolska - kolebka polskiej państwowości i kulinariów

Wielkopolska szczyci się bogatą tradycją kulinarną, która łączy wpływy polskie i niemieckie.

Pyry z gzikiem

To proste, ale wyjątkowo smaczne danie składa się z gotowanych ziemniaków podawanych z twarogiem wymieszanym ze śmietaną, szczypiorkiem i rzodkiewką. "Pyry" to w gwarze poznańskiej ziemniaki, a "gzik" to właśnie twaróg ze śmietaną i dodatkami.

Rogale świętomarcińskie

Te słodkie rogaliki nadziewane masą z białego maku, orzechów, rodzynek i innych bakalii są tradycyjnie wypiekane na dzień św. Marcina (11 listopada). Rogal świętomarciński ma charakterystyczny półksiężycowaty kształt i jest pokryty lukrem oraz posypany orzechami. Od 2008 roku wypiek ten jest chroniony przez Unię Europejską jako produkt o Chronionym Oznaczeniu Geograficznym.

Gdzie zjeść w Wielkopolsce?

• Restauracja Ratuszova (Poznań) - położona w sercu miasta restauracja serwująca tradycyjne wielkopolskie specjały
• Restauracja Toga (Gniezno) - miejsce gdzie można spróbować prawdziwych wielkopolskich smaków, w tym czerniny (zupy z krwi kaczki)
• A nóż widelec (Poznań) - nowoczesna restauracja proponująca autorskie interpretacje tradycyjnych wielkopolskich dań

Kuchnia dworska i staropolska

Poza regionalnymi specjałami, warto wspomnieć o tradycyjnej kuchni dworskiej i staropolskiej, którą dziś można spróbować w restauracjach specjalizujących się w historycznej gastronomii.

Bigos

Choć dzisiaj jest to danie ogólnopolskie, bigos ma swoje korzenie w kuchni szlacheckiej. Ta mieszanka kapusty kiszonej i słodkiej z różnymi rodzajami mięs, grzybami i suszonymi owocami często była przygotowywana podczas polowań. Tradycyjny bigos powinien być przygrzewany przez kilka dni, aby nabrał głębi smaku.

Czarnina

Ta kontrowersyjna dla niektórych zupa z krwi kaczki z dodatkiem owoców suszonych, głównie jabłek i gruszek, oraz makaronu, była dawniej podawana potencjalnym zięciom odwiedzającym dom panny. Jeśli kawaler dostał czarninę, oznaczało to, że nie zyskał aprobaty rodziców.

Współczesna polska gastronomia

Polska kuchnia przeżywa obecnie renesans. Młodzi, utalentowani szefowie kuchni reinterpretują tradycyjne przepisy, tworząc nowoczesne wersje klasycznych dań. Dzięki temu polskie restauracje coraz częściej otrzymują prestiżowe międzynarodowe wyróżnienia, w tym gwiazdki Michelin.

Warto odwiedzić:

• Atelier Amaro (Warszawa) - pierwsza polska restauracja uhonorowana gwiazdką Michelin, gdzie szef kuchni Wojciech Modest Amaro łączy tradycję z molekularną kuchnią
• Bottiglieria 1881 (Kraków) - restauracja z gwiazdką Michelin oferująca autorskie menu inspirowane polskimi tradycjami kulinarnymi
• Biały Królik (Gdynia) - restauracja specjalizująca się w nowoczesnej interpretacji kuchni kaszubskiej i pomorskiej

Festiwale kulinarne w Polsce

Aby w pełni doświadczyć bogactwa polskiej kuchni, warto zaplanować wizytę podczas jednego z licznych festiwali kulinarnych:

• Europejski Festiwal Smaku w Lublinie (wrzesień)
• Festiwal Oscypka i Serów Wszelakich w Zakopanem (październik)
• Festiwal Dobrego Smaku w Poznaniu (sierpień)
• Festiwal Pierogów w Krakowie (sierpień)

Podsumowanie

Polska kuchnia to prawdziwa mozaika smaków, która odzwierciedla bogatą historię i kulturową różnorodność naszego kraju. Od prostych, domowych dań po wykwintne potrawy, od tradycyjnych receptur po nowoczesne interpretacje - polska gastronomia ma do zaoferowania coś dla każdego.

Odkrywanie kulinarnego dziedzictwa Polski może być wspaniałą przygodą, która pozwoli lepiej zrozumieć historię i kulturę poszczególnych regionów. Dlatego zachęcamy do eksperymentowania z regionalnymi specjałami podczas kolejnej podróży po Polsce!